Społeczna Inspekcja Pracy

Społeczny inspektor pracy może być wybrany lub odwołany przez pracowników zakładu pracy. Społeczni inspektorzy pracy wybierani są na okres 4 lat. Wybory przeprowadzają zakładowe organizacje związkowe. W przypadku gdy zsip nie wywiązuje się ze swoich obowiązków może zostać, na zasadach określonych w ustawie, odwołany przed upływem okresu, na który został powołany.

Społeczny inspektor pracy ma prawo:

- kontrolować

stanu budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesóww technologicznych z punktu widzenia bhp;
przestrzegania przepisów prawa pracy, m.in. postanowień układów zbiorowych i regulaminnów pracy; w szczególności w zakresie bhp, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, młodocianych i osób niepełnosprawnych, urlopów i czasu pracy, swiadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
stosowanie przez pracodawców właściwych środków zapobiegawczych przed wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi;
realizację planów poprawy warunków bhp i planów rehabilitacji zdrowotnej;

- uczestniczyć

w kontroli przestrzegania w zakładzie pracy przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego;
w przeprowadzaniu społecznych przeglądów warunków pracy;

- brać udział

w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy;
w analizowaniu przyczyn powstawania wypadków przy pracy, zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy;
w pracach komisji bhp jako jej wiceprzewodniczący
podejmować dzialania na rzecz aktywnego udziału pracowników w kształtowaniu właściwych warunków bhp;
oddziaływać na przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bhp;
wykonywać inne zadania określone w ustawie i przepisach szczególnych.

Do wykonania ww. zadań SIP ma prawo wstępu w każdym czasie do wszystkich pomieszczen i urządzeń zakładu pracy. Ma także prawo żądać od pracodawcy informacji oraz okazania dokumentów dotyczących spraw wchodzących w zakres jego dzialania.

Uwaga

Wykonywanie czynności przez SIP następuje z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.

Każdy społeczny inspektor prac, w razie stwierdzenia, że:

- nie sa przestrzegane przepisy, w zakresie przez siebie kontrolowanym - informuje o tym pracodawcę, czyniąc odpowiedni zapis w zakładowej księdze zalecen i uwag;

- pracownik narusza przepisy i zasady bhp - zwraca mu uwagę na obowiązek przestrzegania tych przepisów i zasad;

- zachowanie pracownika na stanowisku pracy wskazuje na niedostateczną znajomość przepisów i zasad bhp, oraz nieumiejętność wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych pracowników - zwraca się do pracodawcy o czasowe odsunięcie pracownika od tej pracy i zapoznanie go z przepisami i zasadami bhp.

Uwaga

Pracodawca podejmuje decyzje w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidlowości i informuje o tym społecznego inspektora pracy.

Pracodawca ma prawo wniesienia sprzeciwu do zaleceń SIP do właściwego inspektora PIP.

Omawiając uprawnienia SIP nie sposób nie wspomnieć o obowiązkach pracodawców odnośnie społecznej inspekcji pracy. Chodzi oczywiście nie tylko o fakt, że uniemożliwianie lub utrudnianie działalności SIP jest wykroczeniem.

Zgodnie z ustawą o SIP pracodawca jest zobowiązany zapewnić społecznemu inspektorowi pracy odpowiednie warunki realizacji ich zadań, czyli:

zakupuje prasę i literaturę fachową,
zakłada zakładową księgę zaleceń i uwag,
zapewnia obsługę administracyjno-biurową
zapewnia udział w szkoleniach

Uwaga

Wszystkie koszty związane z działalnością SIP ponosi pracodawca.

Społeczni inspektorzy pracy współdziałają z Państwową Inspekcją Pracy (PIP) i innymi organami nadzoru i kontroli warunków pracy.

Zakładowy społeczny inspektor pracy powinien posiadać, co najmniej pięcioletni staż pracy w branży, do której należy zakład, i co najmniej dwuletni staż pracy w danym zakładzie oraz powinien posiadać niezbędną znajomość zagadnień wchodzących w zakres działania społecznej inspekcji pracy. W celu ochrony prawnej ustawa przewiduje, iż zakład pracy nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem pełniącym funkcję społecznego inspektora pracy w czasie trwania kadencji oraz w okresie roku po jej wygaśnięciu, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (np. ewidentne przekroczenie uprawnień lub stwierdzenie stanu nietrzeźwości w pracy).

Polecane książki: